Koncentrator tlenu to urządzenie, bez którego nie wyobrażają sobie życia osoby, borykające się z różnego rodzaju schorzeniami układu oddechowego i niewydolnością oddechową. Pomaga on zaopatrywać organizm w tlen w momencie, gdy nie jest możliwe jego samodzielne czerpanie. Do czego służy to wyjątkowe urządzenie i jak go stosować w domu?
Czym jest koncentrator tlenu?
Generatory tlenu należą do grupy profesjonalnych urządzeń medycznych. Ich zadaniem jest pobieranie tlenu z otoczenia, przy jednoczesnym zwiększeniu jego stężenia. Do organizmu chorego trafia więc powietrze, które nasycone jest znacznie większą ilością tlenu, niż byłby on w stanie samodzielnie pobrać. To niezwykłe ułatwienie dla osób z chorym układem oddechowym, ale również dla pacjentów, którzy zmagają się z różnego rodzaju chorobami kardiologicznymi i nowotworami. Przede wszystkim jednak aparatura wspomaga osoby, cierpiące na ograniczoną wydolność płuc. Tlenoterapia stanowi niezwykłe wsparcie zwłaszcza wówczas, gdy saturacja spada poniżej normy.
Koncentrator tlenu – zasada działania
Zasada działania tego urządzenia nie jest skomplikowana. Koncentrator tlenu pobiera powietrze wprost z otoczenia, w którym zawartość tlenu wynosi jedynie 21%. Następnie zostaje ono nasycone oraz skoncentrowane tak, by zapewnić pacjentowi możliwość oddychania ponad 90% tlenem. Proces ten odbywa się przy pomocy dwóch cylindrów wypełnionych substancją zdolną do absorpcji azotu, czyli zeolitem. W ten sposób powietrze pobrane z atmosfery trafia najpierw do filtrów, które je oczyszczają, a następnie do wspomnianych wcześniej cylindrów, gdzie pochłonięty zostaje azot. Umożliwia to pozyskanie wysokiego stężenia tlenu, który następnie zostaje podany pacjentowi przy pomocy maski tlenowej lub kaniuli.
Składnik | Udział [%] | PPM |
Azot | 78,08 % | 780 840 |
Tlen | 20,95 % | 209 460 |
Argon | 0,93 % | 9 340 |
Dwutlenek węgla | 0,04 % | 360 |
Kto powinien korzystać z koncentratora tlenu?
Tlenoterapia stosowana jest u tych pacjentów, u których występuje niedotlenienie organizmu, związane z różnego rodzaju schorzeniami lub chorobami. Dzięki koncentratorom tlenu chory może swobodniej zaczerpnąć powietrza, a samo oddychanie jest znacznie łatwiejsze. Jednocześnie poprawia się również wysycenie krwi tlenem. Z tego względu tlenoterapia proponowana jest osobom z:
- niewydolnością oddechową,
- przewlekłymi chorobami płuc,
- dusznościami,
- astmą oskrzelową,
- płytkim oddechem,
- mukowiscydozą,
- nowotworem płuc,
- włóknieniem płuc,
- dysplazją oskrzelowo-płuconą,
- chorobami układu krążenia,
- niewłaściwą pracą serca.
Koncentrator tlenu sprawdza się również znakomicie przy różnego rodzaju chorobach, takich jak np. nadciśnienie czy niedociśnienie, dławica piersiowa, niewydolność krążeniowa, zawał lub włóknienie mięśnia sercowego.
To jednak jeszcze nie koniec możliwości, jakie niesie ze sobą utlenowanie organizmu. To również wyjątkowa ulga dla tych, którzy zmagają się z utrudnionym oddychaniem z powodu alergii. Sprawdza się również znakomicie w trakcie rehabilitacji po operacjach i zabiegach. Co więcej, tego rodzaju rozwiązania stosuje się także z powodzeniem w przypadku leczenia zaburzeń o psychicznym czy neologicznym charakterze, do których należy, chociażby depresja.
Jakie są najnowsze innowacje w koncentratorach tlenu na 2024 rok?
W 2024 roku koncentratory tlenu zyskały nowe technologie, które znacznie poprawiają komfort i bezpieczeństwo użytkowników. Nowoczesne urządzenia są wyposażone w inteligentne systemy monitorowania parametrów życiowych, które na bieżąco analizują stan pacjenta i automatycznie dostosowują przepływ tlenu. Innowacyjne filtry z nanomateriałów zapewniają jeszcze lepsze oczyszczanie powietrza, eliminując niemal 100% zanieczyszczeń. Ponadto, dzięki zastosowaniu technologii 5G, koncentratory mogą być zdalnie sterowane i monitorowane przez opiekunów oraz lekarzy, co umożliwia szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby pacjenta.
Jak używać koncentratora tlenu?
Pacjent, korzystający z koncentratora tlenu, zakłada na usta i nos maskę lub też wąsy tlenowe, umieszczane w otworach nosowych. Przed przesuszeniem śluzówek chroni uzupełnienie wodą destylowaną zbiornika nawilżacza. Wodę należy zmieniać przed każdym użyciem, dlatego warto zakupić jej nieco więcej. Koncentrator należy podłączyć do źródła zasilania. W takcie pracy urządzenie pobiera powietrze z otoczenia. Następnie uruchamiany zostaje proces filtracji. Pacjent otrzymuje wyłącznie tlen, gdyż azot jest odseparowany i uwolniony do atmosfery.
Jak ustawiać koncentrator tlenu, aby przyniósł on ulgę?
Szybką ulgę przyniesie z pewnością ustawienie koncentratora tlenu na większe wartości, które następnie należy zmniejszać tak, by saturacja wahała się w granicach 94%. Ulga następuje już po krótkiej chwili. Na wzrost saturacji trzeba jednak poczekać nieco dłużej. Koncentratory tlenu używane są współcześnie zarówno w szpitalach, jak i w domach prywatnych, o czym zawsze decyduje lekarz.
Jak długo stosować koncentrator tlenu?
Czas trwania jednorazowej tlenoterapii zależy od schorzenia i jego zaawansowania. O tym, jak długo stosować koncentrator tlenu, decyduje zawsze lekarz, biorąc przy tym pod uwagę wiele czynników. Pacjentom z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, tlen powinien być dostarczany przez aparat tlenowy codziennie – nawet przez 12 godzin na dobę. Poważniejsze choroby mogą wymagać użycia pompy tlenowej przez 24 godziny na dobę.
Jakie są rodzaje koncentratorów tlenu?
Wyróżniamy dwa rodzaje koncentratorów. Pierwszy z nich to stacjonarne koncentratory tlenu (nazywane również domowymi), które wymagają podłączenia do sieci elektrycznej. Drugi rodzaj to przenośne koncentratory tlenu (mobilne) działające przy użyciu baterii. Każde z tych urządzeń przeznaczone jest dla innego typu pacjentów, bowiem w różnych sytuacjach sprawdzi się koncentrator mobilny, a w innych domowy.
Przenośny koncentrator tlenu to urządzenia zdecydowanie mniejsze i lżejsze, niż modele stacjonarne. Ich waga z reguły nie przekracza 2 kg, dlatego mogą być swobodnie przenoszone, a pacjent, który z nich korzysta może cieszyć się sporą dawką aktywności fizycznej. Posiadają one mechanizm zasilany bateriami, który w zależności od modelu oferuje nawet do 4 godzin ciągłej pracy na jednym ładowaniu. Przenośny koncentrator tlenu sprawdzi się szczególnie u pacjentów, którzy nie mają żadnych przeciwwskazań do wychodzenia z domu oraz takich, którzy mimo swojej choroby zachowują aktywny styl życia. W końcu niektóre osoby wymagające tlenoterapii mogą bez przeszkód pracować, podróżować, a nawet uprawiać sport dostosowany do ich stanu zdrowia. Wszystko to zapewnia tym pacjentom przenośny koncentrator tlenu.
Z kolei stacjonarny koncentrator tlenu to urządzenie cięższe (do 20 kg wagi), jednak niezwykle wydajne i charakteryzujące się wyjątkową żywotnością. Są one również w stanie zapewnić dużo lepszy przepływ powietrza, niż mniejsze, przenośne odpowiedniki. Koncentratory stacjonarne sprawdzają się zarówno w domu, jak i szpitalach oraz placówkach opieki zdrowotnej. Jest to rozwiązanie idealne dla pacjentów, którzy zmuszeni są na stałe przebywać w łóżku, jednak chcą to robić w zaciszu własnych czterech ścian.
W jaki sposób koncentrator podaje tlen?
Jak wcześniej wspomniano, koncentrator tlenu pobiera powietrze z otoczenia, a następnie nasyca tlen do wartości ponad 90% dzięki cylindrom wypełnionym zeolitem. W trakcie cyklu jeden z tych pojemników napełnia się pobranym powietrzem, osiągając ciśnienie rzędu 138 kPa (1,36 atm), co umożliwia pochłonięcie azotu. Drugi z cylindrów po wcześniejszym przepompowaniu pozostałego tlenu zostaje zdekompresowany do wartości ciśnienia znajdującego się w atmosferze, dzięki czemu może oddać zaabsorbowany wcześniej azot. Wszystko to dzieje się w czasie około 20 sekund. W tym samym czasie pacjent otrzymuje powietrze o zawartości tlenu sięgającej powyżej 90%. Jest on podawany przez maseczkę lub kaniulę.
Czy koncentratory tlenu są bezpieczne?
Koncentratory tlenu uznawane są za urządzenia zdecydowanie bardziej bezpieczne niż butle tlenowe. W ich przypadku nie ma żadnego ryzyka wybuchu oraz rozniecenia ognia w trakcie pożaru. Dodatkowo koncentratory nie wymagają regularnej wymiany wkładu, ponieważ w przeciwieństwie do butli pobierają one powietrze wprost z otoczenia. Dodatkowo są to już znacznie bardziej zaawansowane urządzenia, dlatego ich obsługa jest bardzo prosta i całkowicie bezpieczna. Dzięki temu z koncentratorów mogą samodzielnie korzystać nawet osoby starsze.
Koncentrator i respirator – na czym polega różnica?
Koncentratory tlenu dostarczają do organizmu tlen, bez którego nie jest on w stanie funkcjonować. Dzięki temu poprawia się jakość oddechu i staje się on znacznie łatwiejszy. Koncentratory, nawet te najlepsze, nie są jednak w stanie zapewnić tyle powietrza, ile człowiek potrzebuje do życia. Takie możliwości ma właśnie respirator. Nic dziwnego, że często bywa on nazywamy sztucznymi płucami.
Specjalistyczny sklep medyczny Patronus Med oferuje zarówno stacjonarne koncentratory tlenu, jak i przenośne koncentratory tlenu – pierwsze z nich używane są głównie w placówkach medycznych, drugie ze względu na łatwość obsługi, wybierane są przez pacjentów zmuszonych do tlenoterapii w warunkach domowych.